KRRiT ukarała Polsat za błędne oznaczenie wiekowe i Zoom TV za „Magię nagości”. „Świrski mówił, że jest przywiązany do wiary i tradycji"

W piątek KRRiT poinformowała, że przewodniczący Maciej Świrski ukarał Kino Polska TV, nadawcę kanału Zoom TV grzywną w wysokości 40 tys. zł za naruszenie artykułu 18, ustęp 1 ustawy o radiofonii i telewizji poprzez rozpowszechnienie 22 listopada ub.r. o godz. 23.02 programu „Magia Nagości” (odcinek 2, sezon 4).  W programie kobiety i mężczyźni wybierają osobę, z którą pójdą na randkę. Twarze kandydatów i kandydatek są zasłonięte. Muszą więc dokonać wyboru na podstawie wyglądu ich ciał, m.in. narządów intymnych.  

Rada na straży moralności

Kara wymierzona przez Radę dotyczy brytyjskiej edycji programu, którą od 2016 roku emituje Channel 4. Czwarty sezon polskiej wersji może dopiero powstać, bo stacja jest zadowolona z wyników dotychczasowych trzech edycji. Wspomniany przez KRRiT artykuł dotyczy wymogów wobec przekazów medialnych. - Audycje lub inne przekazy nie mogą propagować działań sprzecznych z prawem, z polską racją stanu oraz postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym, w szczególności nie mogą zawierać treści nawołujących do nienawiści lub przemocy lub dyskryminujących ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność państwową, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie - można przeczytać w ustawie o radiofonii i telewizji.  

Szef KRRiT zdecydował też o nałożeniu na Telewizję Polsat 25 tys. zł kary za naruszenie art. 18 ust. 5b pkt 1 urt oraz § 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kwalifikowania audycji w związku z rozpowszechnieniem 20.11.2021 r. o godz. 13:25 filmu pt. „Z księżyca spadłeś?” (niewłaściwe zakwalifikowanie filmu do kategorii od lat 12 i emisję o zbyt wczesnej porze). Wspomniana produkcja to amerykańska komedia science-fiction z 2000 roku. Opowiada o planecie zamieszkałej przez rozwiniętą cywilizację samych mężczyzn. W wyniku ewolucji ich organy płciowe skurczyły się i zniknęły, ponieważ rozmnażali się przez klonowanie. Jeden z przywódców planety wysyła na Ziemię swojego agenta.

Wspomniany przez regulatora przepis dotyczy kwalifikowania treści, które mogą uderzać w „fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich”.  W Polsat Box Go film zakwalifikowano jako dozwolony od 16 roku życia. Takowe produkcje można emitować w telewizji od godz. 20. Mimo tego nadawca nie zamierza dać za wygraną. - Najprawdopodobniej odwołamy się od tej decyzji - informuje Wirtualnemedia.pl Tomasz Matwiejczuk, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej, rzecznik prasowy Telewizji Polsat. Sam Świrski zamieścił na Twitterze linka do informacji o karach.  Zdecydowanie trzeba przyspieszyć procedury rozpatrywania skarg obywateli. Pracujemy nad tym - napisał przewodniczący KRRiT.

Zdecydowanie trzeba przyspieszyć procedury rozpatrywania skarg obywateli.
Pracujemy nad tym. https://t.co/WdTBZE7P8v

— Maciej Świrski (@Maciej_Swirski) November 4, 2022

Spadek po poprzedniej KRRiT?

Prof. Tadeusz Kowalski, który zasiada w KRRiT twierdzi, że oba programy nie były przedmiotem obrad w kadencji regulatora, która rozpoczęła się miesiąc temu. - To postępowanie poprzedniej KRRiT, która podjęła uchwałę w tej sprawie. Przewodniczący wykonał uchwałę Rady, bo urząd kontynuuje swoją działalność. Przepisy pozwalają określić wysokość kary. Może wynieść nawet do 50 proc. opłaty koncesyjnej, a w niektórych przypadkach do 10 proc. przychodów. Nadawcom będzie przysługiwało odwołanie i jeśli uznają to za stosowne, mogą wejść na drogę sądowego dochodzenia swoich racji – tłumaczy prof. Kowalski w rozmowie z Wirtualnemedia.pl.

Wybrany przez Senat członek KRRiT nie zapoznał się z produkcjami, których emisja była przyczyną kar. - Nie znam programów i ich natury. Wiem, że między 23 a 6 rano kryteria  ochrony dzieci i młodzieży nie obowiązują. Można nadawać różne programy. Sprawa zasługuje pewnie na drobiazgowe rozpatrzenie. Przewodniczący prawdopodobnie, żeby nie wszczynać na nowo postępowania, wydał decyzję zgodnie z uchwałą, która była podjęta wcześniej.  To postępowanie dość długo trwało – wyjaśnia prof. Kowalski.

Członek KRRiT nie wyklucza, że w przypadku filmu emitowanego na antenie Polsat Film mogło dojść do pomyłki. - Kategorie wiekowe, szczególnie produkcjom filmowym, przypisują dystrybutorzy. Nie ma jakiegoś jednolitego systemu nadawania tych kategorii. Być może ten film na antenie Polsat Film był nadawany w przekonaniu, że ta produkcja jest stosowna do tej pory nadawania. Mogło się jednak okazać, że nastąpiła skarga z tego powodu – ocenia medioznawca z Uniwersytetu Warszawskiego.

Czytaj także: Telewizje pod finansowym pręgierzem KRRiT. Oto 10 najwyższych kar

„Nie przypominam sobie kar za emisje w czasie niechronionym”

Kluczowe w sprawie produkcji emitowanych na antenach Zoom TV i Polsat Film mogą być rozstrzygnięcia sądów. - Musiałbym zobaczyć co podlega karze, jest niestosowne i narusza przepisy ustawy. To różni nadawcy i różne produkcje. Każdą trzeba rozpatrzeć osobno. Pokładam jednak nadzieję w praktyce stosowanej przez nadawców, czyli możliwości odwołania do sądu. Nadawcy zaskarżają wszystkie decyzje o ukaraniu i wówczas sprawę rozstrzyga sąd. Za moich czasów w KRRiT sądy rzadko uchylały decyzje o ukaraniu, ale czasami tak się zdarzało. Oby tryb kontroli sądowej trwał zawsze. Nikt nie jest nieomylny - przekonuje Jan Dworak, przewodniczący KRRiT w latach 2010-2016. Niekiedy odwołania nie okazują się skuteczne. Choć sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, to Polsat musiał zapłacić 500 tys. zł kary za żarty z niepełnosprawnej Madzi Buczek w programie Kuby Wojewódzkiego.

Były szef KRRIT zwraca uwagę na to, że to jedna z pierwszych decyzji Rady kierowanej przez Świrskiego. - Jeśli spojrzymy na to jako pewien sygnał jak ta Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji będzie działała, to można powiedzieć, że nie bez znaczenia są pierwsze takie decyzje, dotyczące spraw obyczajowych. Też nie stroniłem od takich kar, ale one na ogół dotyczyły zbyt obniżonej kategorii wiekowej albo nadawania audycji zbyt wcześnie, w nieodpowiednim czasie. Nie przypominam sobie, żebyśmy ukarali nadawcę za emisję jakiejś produkcji w czasie niechronionym – wspomina Dworak.

Zoom TV już raz karane za „Magię nagości”

Kino Polska TV, czyli nadawca Zoom TV nie chce komentować kary i nie zdradza czy będzie od niej się odwoływać. - Interesujące co będzie działo się dalej, czyli jak karę KRRiT oceni sąd. Bo jestem przekonany, że Kino Polska zakwestionuje tę decyzję i złoży zażalenie do sądu. A na program „Magia nagości" była już kiedyś nałożona kara i o ile wiem została uchylona przez sąd -  komentuje w rozmowie Wirtualnemedia.pl Krzysztof Luft, członek KRRiT w latach 2010-2016.

Rok temu informowaliśmy o 20 tys. zł kary za emisję brytyjskiej wersji „Magii nagości". - W opinii Organu rozpowszechnienie przedmiotowej audycji narusza standardy dotyczące treści programów (określone w art. 18 ust. 1 ustawy o rtv, tj. zakaz propagowania postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym), w szczególności ze względu na prezentację scen i treści uprzedmiotawiających kobiety i mężczyzn oraz przedstawianie ich w roli obiektów seksualnych, a przez to naruszające ludzką godność obu płci - tłumaczyła wówczas Teresa Brykczyńska, rzecznik prasowy KRRiT.

Zdaniem Lufta nieco inaczej niż sytuacja Zoom TV wygląda sprawa Polsatu. - Nie znam filmu wyemitowanego przez kanał Polsat Film - być może faktycznie zawierał sceny, które nie powinny być dostępne dla małoletnich. Jestem przywiązany do kwestii ochrony małoletnich, która zresztą w innych krajach europejskich zawsze jest stawiana bardzo wysoko. I niekiedy bardziej rygorystycznie niż w Polsce – zauważa ekspert.

Wielu nadawców polskojęzycznych stacji sięga po koncesje w krajach, gdzie przepisy są bardziej liberalne niż w Polsce, na przykład w Holandii, Hiszpanii czy Czechach. Czy KRRiT kierowana przez Świrskiego będzie częściej karać nadawców? - Skoro przewodniczący mówił o sobie, że jest Talibem, pod względem przywiązania do wiary i tradycyjnych wartości, to rzeczywiście można spodziewać się większej liczby nałożonych kar za tego typu sprawy. W różnych krajach podejście do takich treści jest różne. W Iranie prawdopodobnie byłaby tutaj zastosowana kara chłosty, więzienia i zamknięcie stacji - ironizuje Luft.

- Jestem talibem, bo tak jak prawdziwi talibowie jestem przywiązany do mojej wiary i tradycji, fundamentu polskiej cywilizacji - pisał latem 2010 roku Świrski, gdy trwał spór o smoleński krzyż na Krakowskim Przedmieściu.