Dostęp do przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami jest jednym z ich podstawowych praw obywatelskich. Tak samo jako dostęp do edukacji. Im wyższy poziom wykształcenia, tym wyższy poziom aktywności zawodowej, a co za tym idzie, większa samodzielność i lepsza jakość życia.
Likwidacja barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji jest jednym z obszarów priorytetowych, wytyczonych w Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami, przyjętejw Polsce w 2021 r. *
Jak wynika z opracowania, niedostosowanie przestrzeni publicznej jest jednym z najczęściej wskazywanych problemów, bez względu na rodzaj niepełnosprawności. Dostępność w tym zakresie przyczyniłaby się do usprawnienia funkcjonowania w życiu codzienny, ułatwiłaby samodzielność
i poprawiłaby jakość życia osobom niepełnosprawny oraz ich rodzinom. W tym kontekście niezwykle istotną kwestią jest poziom wykształcenia, który, jak wskazują autorzy Strategii, ma związek z aktywnością zawodową osób.
Dostęp do nauki, szczególnie w zakresie edukacji wyższej stanowi jeden z priorytetów aktywizacji osób z niepełnosprawnościami. I choć regulacje już od lat nakładają na inwestorów wymogi projektowania budynków i przestrzeni publicznej w sposób zapewniający dostępność, problemów dostarczają historycznie starsze obiekty. Nie zawsze są nimi bariery architektoniczne, lecz kwestie np. komunikacji czy logistyczne.
Polskie uczelnie to zwykle obszerne kompleksy budynków ze specyficzną infrastrukturą i często historyczną zabudową. Tu już nie wystarczą windy, które przetransportują niepełnosprawne osoby z piętra na piętro. Potrzebne są kompleksowe rozwiązania, pozwalające dotrzeć do każdego miejsca np. dziekanatu, biblioteki, sal wykładowych, toalety czy studenckiej kawiarni, w sposób optymalny, przede wszystkim bezpieczny dla danej osoby, biorąc pod uwagę rodzaj jej niepełnosprawności. Osoba z niepełnosprawnością narządu wzroku lub słuchu będzie potrzebowała innych form komunikacji niż osoba z niepełnosprawnością ruchową.
- Wyzwania i potrzeby są tu ogromne. Na rynku są już technologie, które choć w pewnym stopniu ułatwią osobom z niepełnosprawnościami dostęp do zasobów uczelni. Takim rozwiązaniem jest system nawigacji wewątrzbudynkowej, który usprawnia poruszanie się wewnątrz obiektów. Dzięki aplikacji mobilnej, bardzo łatwej w obsłudze, użytkownik prowadzony jest do konkretnego miejsca, a następnie ma możliwość wrócić najdogodniejszą drogą powrotną lub też wybrać kolejny cel. Aplikacja używa komunikatów głosowych lub tekstowych, w zależności od rodzaju niepełnosprawności. Przesyła użytkownikowi informacje o wszelkich zmianach, zagrożeniach czy przeszkodach, na bieżąco aktualizuje trasę. Posiada opcję skanowania kodów QR/NFC i odbierania komunikatów oraz tryb ewakuacyjny. - mówi Joanna Urban z firmy programistycznej T2T System, zajmującej się tworzeniem oprogramowań i wdrażaniem systemu nawigacji wewnątrzbudynkowej.
System nawigacji wewnątrzbudynkowej, którego aplikacja mobilna jest częścią, działa w oparciu o beacony. To niewielkich rozmiarów urządzenia, które odpowiadają za komunikację ze smartfonami czy też innymi urządzeniami mobilnymi przy pomocy doskonale znanego wszystkim Bluetooth. Beacony wysyłają komunikaty po Bluetooth, a urządzenie mobilne wykrywa je i na ich podstawie wyświetla odpowiedni komunikat w aplikacji mobilnej. Dzieję się tak zawsze wtedy gdy użytkownik znajduje się w pobliżu tego urządzenia.
Po takie rozwiązanie sięga coraz więcej polskich uczelni. Jedną z nich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, gdzie firma T2T System wdrożyła kompleksowy system nawigacji wewnątrzbudynkowej o wdzięcznej nazwie GIERMEK. Studenci mogą korzystać z GIERMKA nie tylko w budynkach, w których odbywają się zajęcia, ale także w ogrodzie botanicznym i w Galerii Biblioteki UKW. Informacje na temat roślinności i zasobów przekazywane są za pomocą kodów QR. Co ważne, aplikacja GIERMEK jest darmowa i dostępna dla systemów Android i IOS.
- Przy projektowaniu i wdrażaniu systemu nawigacji wewnątrzbudynkowej współpracujemy z osobami z niepełnosprawnościami. To one testują, recenzują rozwiązania, dzielą się z nami swoimi spostrzeżeniami. Są to fantastyczne osoby, zaangażowane, zdolne, które mają naprawdę wiele talentów i z powodzeniem mogłyby realizować się zawodowo, społecznie, rozwijać swoje zainteresowania. Chcą i w wielu przypadkach mogą być samodzielni. Jednak muszą na co dzień borykać się z wieloma problemami, które można rozwiązać dzięki dostępnej od lat technologii. - dodaje Joanna Urban z T2T System.
Podpis pod zdjęciem: Joanna Urban z T2T System podczas seminarium „Akademia dostępności – uczelnia dostępna dla osób z niepełnosprawnościami” w Krakowie, przybliżająca uczestnikom zasady działania nawigacji wewnatrzbudynkowej
* Strategia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030, Załącznik do uchwały nr 27 Rady Ministrów
z dnia 16 lutego 2021 r. (poz. 218).
