UOKiK przeciw ujemnemu oprocentowaniu depozytów, żąda wyjaśnień od banków

Przed miesiącem „Rzeczpospolita” i „Parkiet” podały, że jeden z czołowych polskich banków planuje wprowadzenie ujemnego oprocentowania lub prowizji od depozytów klientów indywidualnych. W dalszej kolejności na taki ruch mogłyby się zdecydować inne banki.

Dla instytucji finansowych ma to być nowe źródło przychodów, rekompensujące obniżkę stóp procentowych, podatek bankowy czy odpisy dotyczące pozwów w sprawie walutowych kredytów hipotecznych.

UOKiK: nie można karać konsumentów za oszczędzanie

W komunikacie wydanym w środę prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny podkreślił, że negatywnie ocenia takie pomysły.

- Wprowadzenie ujemnego oprocentowania depozytów uderzy w konsumentów, powodując jednocześnie szereg ryzyk o charakterze makroekonomicznym. Nie można karać konsumentów za oszczędzanie. Tego typu zakusy ze strony niektórych banków i ich organizacji branżowej z pewnością podważą i tak już nadwyrężone zaufanie społeczeństwa do systemu bankowego - uzasadnia.

- Oszczędności konsumentów narażone są na uszczuplenie siły nabywczej z powodu zerowego oprocentowania depozytów, rosnących opłat i prowizji bankowych czy wyższej niż w ostatnich latach inflacji. Wprowadzenie ujemnego oprocentowania depozytów przez banki byłoby jednak nieporównywalnie potężniejszym ciosem wymierzonym w oszczędności konsumentów - ocenia szef UOKiK.

Darmowe usługi bankowe przechodzą do historii

W komunikacie podkreślono, że po wprowadzeniu przez banki ujemnego oprocentowania lokat konsumenci mogliby szukać alternatywnych i nie zawsze bezpiecznych sposobów lokowania pieniędzy. Skutkiem mogłyby być np. dalszy wzrost cen nieruchomości czy rozwój ryzykownych inwestycji. Ponadto w sytuacji, gdyby konsumenci zaczęli wycofywać pieniądze z banków i trzymać je w domach, wzrosłaby najprawdopodobniej skala kradzieży i oszustw dokonywana względem konsumentów.

- Już obecnie, jak wskazują dane Narodowego Banku Polskiego, około 300 mld złotych stanowią środki w obiegu gotówkowym - wycofanie środków z lokat oraz kont bankowych może dodatkowo zwiększyć liczbę gotówki w obiegu, a także szarą strefę. Jest to o tyle istotne, iż na wysokie koszty obiegu gotówki skarżą się same banki - zaznaczono.

Zdaniem UOKiK wprowadzanie ujemnego oprocentowania lokat „byłoby zarówno bezpodstawne prawnie, jak i szkodliwe dla całego rynku finansowego i gospodarki, w szczególności ze względu na zmiany postaw konsumentów do oszczędzania”. Urząd zwraca uwagę, że klienci indywidualni w przeciwieństwie do firm i instytucji mogą ograniczyć korzystanie z usług bankowych na rzecz płatności gotówką.

- Europejskie banki komercyjne zdają sobie z tego sprawę, dlatego nawet pomimo obowiązujących od lat w strefie euro ujemnych stóp procentowych, 99 proc. depozytów gospodarstw domowych ma nieujemne oprocentowanie - dodano w komunikacie.

UOKiK zwraca uwagę, że banki obracają środkami klientów indywidualnych, udzielając kredytów i pożyczek. - Dodatnie oprocentowanie depozytów jest niejako wynagrodzeniem dla klienta za to, że bank obraca jego pieniędzmi, w wyniku czego osiąga korzyści ekonomiczne dla siebie jako instytucji. Wprowadzając oprocentowanie ujemne, banki żądałyby od konsumentów opłat za to, że obracają ich pieniędzmi, osiągają z tego tytułu zyski - oceniono.

W marcu chętnych na kredyt mieszkaniowy więcej o 35 proc. niż rok temu

Prezes UOKiK chce wyjaśnień od banków

Stanowisko prezesa UOKiK zostało przekazane wszystkim 23 bankom działającym w Polsce. W piśmie zażądano od banków wyjaśnień, czy i jakie działania prowadzą w sprawie ujemnego oprocentowania depozytów dla klientów indywidualnych.

- Apelujemy do banków o rozsądek i odpowiedzialność w tej materii oraz zapewniamy o stałej analizie sygnałów napływających z rynku - stwierdzono w komunikacie.

- Na bieżąco analizujemy sytuację oraz śledzimy kroki podejmowane przez sektor finansowy. Wprowadzenie ujemnego oprocentowania depozytów przez którykolwiek z banków przy nieujemnych stopach procentowych byłoby działaniem sprzecznym z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami - podkreśla Tomasz Chróstny.

- Jeśli do tego dojdzie, podejmiemy działania dostępne w ramach naszych kompetencji, aby chronić konsumentów - zapowiada.